Etiketler

22 Ocak 2018 Pazartesi

ISPANYA
























Fado, fiesta, futbol…

Bati Avrupa’da Iber yarimadasinin buyuk bir bolumunu kaplayan ulke. Ayrica; Akdeniz’de Balear adalari, Atlantik Okyanusunda Kanarya adalari, Alboran denizindeki kucuk adaciklar, Kuzey Afrika sahillerindeki Ceuta ve Melilla ozerk kentlerinden olusur.

Kuzeyinde Biskay korfezi, Fransa ve Andorra, dogusunda Akdeniz, guneyinde Akdeniz ve Cebelitarik bogazi, batisinda Portekiz ve Atlantik Okyanusu yer alir. Yuzolcumu acisindan Avrupa Birligi’nin en buyuk 2.ulkesidir. 5000 kM ye yakin sahil seridi vardir.

M.O. 15.yuzyildan itibaren Fenikeliler, Yunanlilar ve Kartacalilara ev sahipligi yapmis, M.O. 2.yuzyilda Roma egemenligi altina girmis. 6.yuzyilda Bati Roma Imparatorlugugun cokmesiyle buraya Vizigotlar yerlesmis, 8.yuzyilda yarimadanin buyuk bir bolumune Muslumanlar hakim olup Endulus medeniyetini kurmuslar. 15.yuzyilda Castile ve Aragon kralliklari birleserek Muslumanlarla savasi kazanmis ve topraklari geri almislar. Bu yuzyildan itibaren Kristof Kolomb ile baslayan somurgecilik devri 100 yil kadar surmus, bu surenin sonunda once Portekiz sonra Avrupa’daki topraklarin bir kismi ve 19.yuzyilin baslarinda da Amerika kitasindaki somurgelerini kaybetmis. Ispanya 1.Dunya savasinda tarafsiz kalmis, 1936 yilinda ic savas yasamis, 1939 yilinda iktidari ele geciren dictator Franco 1975 yilinda olunceye kadar basta kalmis. 1977 yilinda demokrasiye donulerek secimler yapilmis. 1986 yilinda Avrupa Birligi’ne katilmis.

Ispanyolca, Mandarin Cincesinden sonra Dunya’da en cok konusulan 2.dildir.
Baskenti Madrid (nufus : 6,200,000), resmi dili Ispanyolca, ulke nufusu 49,000,000’dur. Ayrica; 8,200 Afgan, 8,100 Ukraynali ve 1,000 civarinda haymatlos (vatansiz) barindirir. 

Nufusun % 90’i Ispanyol, % 10’u diger kokenlere sahiptir. Din olarak % 68’i Hiristiyan, % 30’u dinsiz, % 2’si diger dinlerin mensubudur.

Uniter parlamenter krallik sistemi ile yonetilir. Kisi basina milli geliri US$ 36,300 olup para birimi Euro’dur.

Dia, Mapfre, Irizar, Iberia, SEAT, Zara Ispanyol markalaridir.

Makine, otomotiv, gida, ecza, ilac ve tuketim urunleri ihrac edip, yakit, kimyasal, yari-mamul urunler, olcum ekipmani ithal eder.

Yenilenebilir enerji uretiminde Dunya 5.si, ham petrol ithalatinda Dunya 9.sudir.

Ulkede % 20 civarinda issizlik vardir.

Ortalama insan omru 82 yildir.

140,000 civarinda HIV / AIDS vakasi gorulmustur.

Cografi sorunlari olan bir ulkedir. Cebelitarik konusunda Birlesik Krallik ile, Ceuta ve Melilla kentleri konusunda Fas ile ve Olivenza bolgesi konusunda Portekiz ile anlasmazliklari vardir. Ayrica Katalonya bolgesinin bagimsizliginin 2017 yilinda yapilan referendum ile kabul edilmis olmasi da ic sorun olarak halen cozumlenmis degildir. Toplam nufusun % 10’unu olusturan Katalanlarin ulke ekonomisine etkilerinin cok fazla olmasi nedeni ile Ispanya hukumeti referandumu yok saymaktadir.

Dunya’ca unlu Ispanyollar;

Sinema oyunculari; Penelope Cruz, Javier Bardem, Salma Hayek (Ispanyol asilli), Antonio Banderas, Jean Reno (Ispanyol asilli), Paz Vega, Yolanthe Sneijder Cabau, Carmen Maura, Rita Hayworth (Ispanyol asilli), Maribel Verdu,

Sinema yonetmenleri; Luis Bunuel, Pedro Almodovar, Alejandro Amenabar, Carlos Saura,

Muzisyenler; Enrique Iglesias, Julio Iglesias, Placido Domingo, Jose Carreras, Paco de Lucia, Joaquin Rodrigo,

Manken; Elsa Pataky,

Ressamlar; Pablo Picasso, Salvador Dali, Francisco Goya,

Yazar; Miguel de Cervantes,

Sair; Federico Garcia Lorca,

Futbolcular; Barcelona’li Gerard Pique, Xavi, Andreas Iniesta, Carles Puyol, Sergi Roberto, Javier Saviola (Ispanyol asilli), Jordi Alba, Andoni Zubizarreta, Luis Enrique, Victor Valdes, Sergio Busquets, Julio Salinas, Atletico Madrid’li Fernando Torres, Diego Costa, Cesar Rodriguez, Pedro, Real Madrid’li Iker Casillas, Xabi Alonso, Sergio Ramos, Alfredo di Stefano, Fernando Morientes, Fernando Hierro, Raul Gonzalez, Michel Salgado, Guti (bir donem Besiktas’ta da oynadi), Santillana, Emilio Butragueno, Francisco Gento, Michel, Pahino, Ricardo Zamora, Valencia’li David Villa, Juan Mata, Roberto Soldado (bir donem Fenerbahce’de de oynadi), Manchester United’li David de Gea, Arsenal’li Santi Cazorla, Cesc Fabregas, Manchester City’li David Silva, Bayern Munih’li Thiago Alcantara, Athletic Bilbao’li Aritz Aduriz, Zarra, Sevilla’li Alvaro Negredo (bir donem Besiktas’ta da oynadi), Jesus Navas, Jose Antonio Reyes, Sporting Gijon’lu Quini, David Barral (bir donem Orduspor’da da oynadi), Espanyol’lu Raul Tamudo, Ciudad Murcia’li Daniel Guiza (bir donem Fenerbahce’de de oynadi),

Teknik Direktorler; Liverpool’lu Rafael Benitez, Barcelona’li Pep Guardiola, Ispanya Milli Takimi hocasi Vicente del Bosque, Valencia’li Unai Emery, Atletico Madrid’li Luis Aragones (bir donem Fenerbahce’yi de calistirdi),

Tenisciler; Rafael Nadal, David Ferrer,

Mimar; Antoni Gaudi,

Diktatorler; Francisco Franco, Juan Peron (Ispanyol asilli)

NASIL GIDILIR ?

Havalimanlarindan kent merkezlerine; Madrid ve Valencia’da hem otobus hem metro, Barcelona’da hem otobus hem tren ile ulasim mumkun.

Palma de Mallorca’ya Frankfurt baglantili Lufthansa ile 6 saatte gidilebilir. Ayrica Akdeniz’de dolasan cruise gemilerinin bazilari da Palma de Mallorca’ya ugrar.

Toledo’ya Madrid’den arac kiralayarak ya da trenle ulasim mumkun. Mesafe 85 kM.

NEREDE KALINIR ?

NERELERE GIDILIR ?

Madrid; baskent. Manzanares nehri uzerinde, Sierra de Guadarrama daglariyla nehir havzasi arasinda yer alir ve Iber yarimadasinin en onemli finans, kultur ve siyasi merkezidir. 640 metre rakimiyla kita Avrupa'sinin en yuksek kentidir. 
Tapas'in tadina bakmadan bu kentten ayrilmayin. 

Prado Muzesi; merkezde, 1819 yilinda acilmis cok zengin sanat muzesi. Resim & heykel. Francisco Goya, El Greco, Rembrandt, Claude Monet, Wassily Kandinsky, Raphael, vb.
Retiro Parki; merkeze yakin. 19.yuzyila kadar krallik bahcesi olarak kullanilmis. Heykeller, yuruyus yollari. Bazen konserler yapiliyormus.

                                             Retiro parki

Kraliyet Sarayi; merkezde, 18.yuzyilda yapilmis, 1931 yilinda restore edilmis. Kraliyet ailesinin konutu olarak yapilmis, ama simdi sadece resmi torenler icin kullaniliyor.
Santiago Bernabeu stadi; merkezden 4 kM kuzeyde. 1947 yilinda acilmis, 1982 ve 2001 yillarinda renove edilmis, 81,000 seyirci kapasiteli, Real Madrid’in maclarini oynadigi stad. 4 kez sampiyonlar ligi finali, 1 kez Avrupasampiyonasi finali, 1 kez Dunya Kupasi finali bu stadda oynanmis.
Thyssen-Bornemisza muzesi; merkezde, 1992 yilinda acilmis sanat muzesi. Paul Cezanne, Van Gogh resimleri.
Sorolla muzesi; merkeze yakin, 1962 yilinda acilmis ressam Joaquin Sorolla’nin hayattayken yasadigi ev. Simdi onun resimleri ve ozel esyalari sergileniyor.
Kralice Sofia sanat merkezi; merkeze yakin, 1992 yilinda acilmis sanat muzesi. Pablo Picasso, Salvador Dali, Vasily Kandinsky, vb.
San Miguel marketi; merkezde, 1916 yilinda yapilmis kapali carsi. 2009 yilinda renove edilerek yeni konsept ile acilmis. Otantik restoranlar var.

                                          San Miguel marketi

Gran Via caddesi; merkezde, en popular cadde. Alisveris, tiyatrolar, gece hayati.

                                           Cibeles sarayi

Debod tapinagi; merkeze yakin, M.O. 200 yilindan kalma Antik Misir tapinagi. 1972 yilinda restore edilmis.




Sadece Gaudi’nin eserlerini gormek icin bile Barcelona’ya gidilir.
Sagrada Familia kilisesi; ***MUHTESEM*** Merkezden 3 kM guneyde, 1882 yilinda insaatina baslanmis halen tamamlanamamis katolik kilisesi. Gaudi’nin olumunun 100.yili olan 2026 yilinda tamamlanmasi ongoruluyor. Mimar Antoni Gaudi’nin en onemli eseri. UNESCO korumasi altinda. Gaudi 1926 yilinda oldugunde, kilisenin % 20’si tamamlanmis. Cok etkileyici, bir kac saat ayirmak gerekir. Kapida uzun kuyruk var. Onceden bilet almakta fayda var.

                                               Sagrada Familia

Batllo evi; merkezde. Batllo ailesine ait eski bir binayi 1904 yilinda Gaudi renove etmis, ortaya bir saheser cikmis.

                                                 Battlo evi

Gotik meydani; merkezde, kentin tarihi merkezi. 19.yuzyila ait pek cok mimari saheseri

                                                Gotik meydani

Orfeo Catala konser salonu; merkezde, 1908 yilinda acilmis muzik ve tiyatro binasi. Binanin kendisi sanat eseri.
Santa Maria del Mar kilisesi; merkezde, 14.yuzyil Katalan kilisesi. Ic kisim 1967 yilinda restore edilmis, hem ici hem disi etkileyici.
Magic cesmesi; merkezden 3 kM guneybatida, renkli isiklar ve fiskiyelerle zengin gorsellik kazandirilmis eser. 1922 yilinda yapilmis, 2010 yilinda restore edilmis.
Camp Nou stadi; merkezden 5 kM batida, 1957 yilinda acilmis, Avrupa’nin en buyuk, Dunya’nin 2.buyuk stadi. Seyirci kapasitesi 122,000. Barcelona’nin kullandigi stad. 1995 ve 2008 yillarinda renove edilmis. 2 kez sampiyonlar ligi finali ve 1 kez Olimpiyat finaline ev sahipligi yapmis.
La Rambla; merkezde, en popular cadde. Restoranlar, magazalar, gece hayati. Geceleri sokak gosterileri.
Casa Mila; merkeze yakin, 1912 yilinda yine Gaudi tarafindan yapilmis konut binasi. Bu da Mila ailesine ait. UNESCO korumasi altinda. Bacalar muhtesem. Dalgali dis cephesi Katalonya'nin kutsal daginin kaya yuzeyinden esinlenerek yapilmistir. Yapildigi donemde, kent sakinleri yapiyi cirkin bularak La Pedrera (tas ocagi) lakabini takmistir. 

                                                Casa Mila

Guell sarayi; merkezde, bir Gaudi eseri daha. 1888 yilinda tamamlanmis. UNESCO korumasi altinda. Antonioni’nin The Passenger filminin bazi sahneleri bu binada cekilmis.

                                            Guell parki

Passeig de Gracia; merkeze yakin, Ispanya’nin en pahali binalarinin bulundugu cadde. Magazalar, is merkezleri.




Buyuk market; merkezde, kapalicarsi seklinde hal binasi, 1839 yilinda yapilmis. Mimariyi gormek gerek. Onunda market meydani.
Antiguo Cauce parki; merkeze yakin, kentin en buyuk parki. Bir ucundan diger ucuna 9 kM mesafe var. Yuruyus, bisiklet, temiz hava.

                                            Antiguo Cauce parki

Biopark; merkezden 3.5 kM kuzeybatida, 2008 yilinda acilmis hayvanat bahcesi. 4,000 civarinda hayvan var.
Sanat ve Bilim merkezi; merkezden 2.5 kM guneydoguda, modern mimari tarzinda eglence merkezi. Gosteriler, sovlar, zaman zaman konserler. Cocuklar icin super. Icinde Osinografi merkezi var. Su canlilari dogal ortamlarinda. Istanbul’dakine benzer bir akvaryum.
Virgen meydani; merkezde, tarihi binalar ve kafelerle cevrili bir meydan. Ortasinda Turia cesmesi.

                                            Virgen meydani

Marques de Dos Aguas sarayi; merkezde, 15.yuzyil binasi. Her yer goruldukten sonra zaman kalirsa.
Kuzey istasyonu; merkezde, 1852 yilinda acilmis tarihi tren istasyonu. Halen gorev basinda.

                                           Kuzey istasyonu

Llotja de la Seda; merkezde, 16.yuzyil lonca binasi. Ipek tacirlerinin is yeri. Gotik mimari ilginc.
Valencia katedrali; merkezde, 13.yuzyil katolik Roma katedrali. 1970’lerde restore edilmis. Cok genis bir alanda kurulmus, ici daha etkileyici. Sekizgen can kulesi, 207 basamagi cikmayi goze alanlara Valencia'nin en guzel manzarasini sunar. 

https://www.google.com.tr/maps/dir/The+Central+Market+of+Valencia/Antiguo+Cauce+del+Rio+Turia,+Passeig+de+la+Petxina,+Valencia,+Val%C3%A8ncia,+Spain/Biopark,+Avinguda+P%C3%ADo+Baroja,+Valencia,+Spain/Ciudad+de+las+Artes+y+las+Ciencias/Virgen+de+Monserrat,+Val%C3%A8ncia,+Spain/Marqu%C3%A9s+de+Dos+Aguas,+Raconada+de+Federico+Garcia+S%C3%A0nchiz,+Valencia,+Spain/Estaci%C3%B3+del+Nord,+Val%C3%A8ncia,+Spain/Llotja+de+la+Seda,+Carrer+de+la+Llotja,+Valencia,+Spain/Valencia+Cathedral,+Pla%C3%A7a+de+l'Almoina,+Valencia,+Spain/@39.4298903,-0.520286,12z/data=!3m1!5s0xd42262f32344639:0xf59aa0c1b0aa242c!4m56!4m55!1m5!1m1!1s0xd604f4ea7d4e61b:0x1243035689245d8d!2m2!1d-0.3789726!2d39.4735895!1m5!1m1!1s0xd604f5a37f688fb:0x5f95f3f49ebf6fdb!2m2!1d-0.3869885!2d39.4801152!1m5!1m1!1s0xd6045879cfacebb:0x5528071362f6c4af!2m2!1d-0.4076106!2d39.4780257!1m5!1m1!1s0xd6048e9d19b4381:0x62eb4407a5ebf894!2m2!1d-0.3504904!2d39.4548751!1m5!1m1!1s0xd60544038a283c9:0xb88c620999ab4d23!2m2!1d-0.5464643!2d39.3796352!1m5!1m1!1s0xd6048b32bdacc69:0xd93096b878a636a1!2m2!1d-0.3745772!2d39.4726928!1m5!1m1!1s0xd604f4a5fd742e1:0x2d2b929fbe712fbc!2m2!1d-0.3772874!2d39.4665795!1m5!1m1!1s0xd604f4dc26bfef3:0xb712b1ca639ccbc4!2m2!1d-0.3783248!2d39.4743713!1m5!1m1!1s0xd604f4d59d6a49d:0xd390f51c980d0a7e!2m2!1d-0.3752124!2d39.4755957!3e2?hl=en

                                           Valencia katedrali


Mallorca katedrali; 17.yuzyil Gotik mimari katolik Roma katedrali. Gaudi’nin eli degmis. 1914 yilinda yapiya dokunmaksizin bazi estetik degisiklikler yapmis.
Bellver kalesi; 14.yuzyilda Mallorca krali yaptirmis. 1976’da restore edilmis ve tarih muzesine donusturulmus. Katedralin arkasinda, dar sokaklar, 15. yuzyildan kalma malikaneler ve eski hamamlar gibi Arap doneminden kalma eserler bulunur. 

                                               Mallorca katedrali

Passeig des Born; Adanin en hareketli bolgesi. Kafeler, barlar, alisveris.
Bunlarin disinda; Muro, Alcudia, S’Amarador plajlari yuzmek isteyenler icin.

Toledo; Madrid’in 85 kM guneyinde, imparatorluk doneminin baskenti. UNESCO korumasi altinda. Tagus nehrinin derin vadisinin uc tarafini sardigi bir tepenin uzerinde kurulmustur. Duzensiz dar yollar, avlulu evlerin goruldugu cikmaz sokaklar orijinal Emevi planlamasindan kalmadir. Hiristiyanlar bolgeyi geri alinca bu planlamayi degistirmemisler. Celik bicaklari cok unlu.   

https://www.google.com.tr/maps/dir/Madrid,+Spain/Toledo,+Spain/@40.13986,-4.1400038,10z/data=!3m2!4b1!5s0xd42262f32344639:0xf59aa0c1b0aa242c!4m14!4m13!1m5!1m1!1s0xd422997800a3c81:0xc436dec1618c2269!2m2!1d-3.7037902!2d40.4167754!1m5!1m1!1s0xd6a0bad0bb5fdf1:0xc67f5be86a75adfe!2m2!1d-4.0273231!2d39.8628316!3e0?hl=en

Primada katedrali; merkezde, 15.yuzyil katolik katedrali. Sanat eseri, gorulmeli.

                                            Primada katedrali

Mirador del Valle; merkeze yakin, kusbakisi tarih. Harika manzara. Yuruyus imkani, gunluk otobuslerle ulasilabilir.

                                          Mirador del Valle

Tarihi bolge; merkezde. Hiristiyan, musluman ve musevi tarihi eserleri. Kiliseler, kapilar, kopruler…
San Juan manastiri; merkezde. 16.yuzyil katolik manastiri. Gorulmeli.
San Martin koprusu; merkezde, manastirin hemen yakininda Tagus nehri uzerinde 14.yuzyil koprusu.

                                               San Martin koprusu

Bisagra limani; merkezde. Liman degil, 10.yuzyildan kalma kente giris kapisi
Alcantara koprusu; merkezde. Tagus nehri uzerinde 2.yuzyil Roma kemer koprusu. Sanat eseri.

                                                Alcantara koprusu

Surlar; merkezde. Romalilarin insa ettigi, o donemdeki kenti cevreleyen surlar. Endulus savaslari doneminde yikilmis ve 16.yuzyilda tekrar yapilmis.
Musevi meydani; merkeze yakin. Kentin guneyinde 12-13.yuzyillarda musevilerin yasadigi bolge.
Iglesia de San Idelfonso kilisesi; merkezde 18.yuzyil katolik kilisesi. Disi siradan, ici etkileyici.

NE ZAMAN GIDILIR ?

Madrid’e Haziran ve Eylul
Barcelona’ya Haziran, Temmuz, Agustos, Eylul
Palma de Mallorca ve Valencia’ya Mayis, Haziran, Eylul, Ekim
Toledo’ya Mayis ve Eylul
Hepsi icin en ideali Eylul.

NE YENIR ?


Jambon (2 defa Dunya’nin en iyisi secilmis), paella (pilav), tapas (ara sicaklar), kuzu, dana. domuz, soguk domates corbasi, fasulye guvec, domatesli ekmek, katalan kremasi, empanada (borek), kirmizi biber, krem brule, biskuvi, tart, peynir cesitleri, brendi, likor, kahve, horcata, sarap.






Hiç yorum yok:

Yorum Gönder