ISVEC

Orta Iskandinavya’da Viking ulkelerinden biri…

Kuzeyinde ve batisinda Norvec, dogusunda Bothnia korfezi ve Finlandiya, guneyinde Baltik Denizi ve Danimarka yer alir. Danimarka’ya hem kopru hem de tunel ile baglanmistir. Avrupa Birligi’nin yuzolcumu acisindan 3.buyuk ulkesidir.

Cok eski yuzyillarda Alman kokenlilerin ulkesi olan Isvec, 8. ve 11.yuzyillar arasinda Vikinglere ev sahipligi yapmis olup 12.yuzyildan itibaren bagimsiz bir ulkedir. 14.yuzyildaki salgin hastalik sonucu nufusunun ucte birini kaybetmis, ayni yuzyilda Danimarka ve Norvec ile birlikte Kalmar Birligi’ne katilmis, 16.yuzyilda Isvec bu birlikten ayrilmis. 17.yuzyilda Protestanlar ile Katolikler arasindaki 30 yil savaslarinda 8 milyon vatandasini kaybetmis, bu savaslarin sonunda 18.yuzyilda Isvec Imparatorlugu kurulmus. 1905 yilinda bu gunku monarsik system kurulmus. 1995 yilinda Avrupa Birligi’ne dahil olmus. Referandum sonucu ile NATO’ya katilmama karari almis.

Baskent Stokholm (nufus : 1.5 milyon), resmi dili Isvecce, ulke nufusu 10 milyon. 900,000’e yakin multeci yasiyor. Bunlarin cogu; Suriye, Eritre, Irak, Somali, Afganistan’dan gelme…

                                                                   Malmo

Uniter parlamenter krallik sistemi ile yonetiliyor. Kisi basina milli gelir US$ 51,300 civarinda. Para birimi kroon (1 US$ = 8 IK)

Makine, motorlu tasit, kagit ve karton urunleri, seluloz, ahsap, demir ve celik, kimyasallar ihrac edip, petrol ve petrol urunleri, gida ve giyim esyasi ithal eder.

Ortalama insan omru 82 yildir. 11,000 civarinda HIV / AIDS vakasi gorulmustur.

Saglik harcamalarinda Dunya 6.si, elektrik ihracatinda Dunya 7.si, nukleer yakitlardan elektrik uretiminde Dunya 5.si, Ulusal Rekabet endeksinde Dunya 7si, Finansal Gelisme endeksinde Dunya 10.su, Global Yaraticilik endeksinde Dunya 2.si, Ingilizce yeterlilik endeksinde Dunya 2.si, Iyi Ulke endeksinde Dunya 6.si, Saglik Hizmetleri kalitesi endeksinde Dunya 8.si, Insan Omru Uzunlugu endeksinde Dunya 9.su, Basin Ozgurlugu endeksinde Dunya 2.si, Nerede Dogmak Isterdin endeksinde Dunya 4.su, Sosyal Gelisim endeksinde Dunya 7.si, Mutluluk endeksinde Dunya 10.su, Internet ozgurlugu endeksinde Dunya 5.sidir.

Absolut votka, Alfa Laval, Atlas Copco, Electrolux, Ericsson, H&M, IKEA, Oriflame, Saab, Scania, Spotify, Volvo Isvec markalaridir.

Nufusun % 70’i hiristiyan, % 28’i dinsiz, % 1’i musluman ve % 1’i diger dinlerin mensubudur.

Yonetmenler; Lasse Hallstrom, Ingmar Bergman,

Sinema oyunculari; Greta Garbo, Ingrid Bergman, Max von Sydow, Anita Ekberg, Britt Ekland, Noomi Rapace, Malin Akerman, Lena Olin, Richard Widmark (Isvec asilli),

Tiyatro yazari Ray Bradbury (Isvec asilli),

Muzik gruplari; ABBA, Roxette, Ace of Base

Tenisciler; Bjorn Borg, Mats Wilander, Stefan Edberg

Bilim insani Alfred Nobel,

Futbolcular;

Paris Saint-Germain’li Zlatan Ibrahimovic, Celtic’li Henrik Larsson, Bolton Wanderers’li Johan Elmander (bir donem Galatasaray’da da oynadi), Milan’li Gunnar Nordahl, PSV Eindhoven’li Andreas Isaksson (bir donem Kasimpasa’da da oynadi), Borussia Monchengladbach’li Martin Dahlin, Bologna’li Kennet Andersson (bir donem Fenerbahce’de de oynadi), Fiorentina’li Kurt Hamrin, Eskisehirspor’lu Erkan Zengin (Turk asilli) (bir donem Besiktas ve Trabzonspor’da da oynadi), Elfsborg’lu Anders Svensson, Oster’li Thomas Ravelli, Lyon’lu Kim Kallstrom, Aston Villa’li Olof Mellberg, Sheiffeld Wednesday’li Roland Nilsson, Norrkoping’li Bjorn Nordqvist, Halmstads’li Niclas Alexandersson, Goteborg’lu Gunnar Gren, Inter’li Lennart Skoglund, Orgryte’li Agne Simonsson, Marcus Allback, Malmo’lu Bo Larsson,

Teknik director Sven-Goran Eriksson (Ingiltere Milli Takimi)

Isvec’lidir.

                                                         Malmo

NASIL GIDILIR ?

Istanbul’dan Malmo’ye Stokholm baglantili olarak THY ve SAS ile aktarma dahil 6 saat civarinda surer.

https://www.google.com.tr/maps/dir/Istanbul/Malm%C3%B6,+Sweden/@47.9699423,12.0079248,5z/data=!3m2!4b1!5s0xd42262f32344639:0xf59aa0c1b0aa242c!4m14!4m13!1m5!1m1!1s0x14caa7040068086b:0xe1ccfe98bc01b0d0!2m2!1d28.9783589!2d41.0082376!1m5!1m1!1s0x465305a574c491ff:0xd3a905dfbd4888e5!2m2!1d13.003822!2d55.604981!3e4?hl=en

Malmo havalimanindan kent merkezine otobusler var, yaklasik 40 dakika suruyor.

Ayrica Kopenhag’dan hizli trenle 1 saatte Malmo’ye ulasilir.

NEREDE KALINIR ?

Tren istasyonu ve Carolikvarteren civari ideal.

https://www.google.com.tr/maps/dir/Carolikvarteren,+Malm%C3%B6,+Sweden/Station+Triangeln,+Malm%C3%B6,+Sweden/@55.5997121,12.9945351,15z/data=!3m1!5s0xd42262f32344639:0xf59aa0c1b0aa242c!4m14!4m13!1m5!1m1!1s0x4653a3fcb22d1abd:0x7d138a2256935494!2m2!1d13.0071037!2d55.606621!1m5!1m1!1s0x4653a15088f4b403:0xe4e4fbf4a14ecb10!2m2!1d13.0004462!2d55.5944438!3e2?hl=en

NERELERE GIDILIR ?

Malmo; baskent Stokholm’un 600 kM guney batisinda. Italya'ya Isvec'in kuzey ucundan daha yakindir.

           Isvec'in ticaret ve universite merkezi. Tarihi 14. yuzyila dayanmaktadir. Yaya                   bolgesi Lilla Torg ve Mollevangstorget bolgeleri cazibe merkezidir. Tioyatrolar,               muzeler, sanat merkezleri bu bolgede yer alir. 

           Bati limani kiyisi, kumlu sahili ve uzun yurume parkuruyla yaz aylarinda oldukca            populerdir. 

Oresund koprusu; merkezden 23 kM batida, Danimarka ile Isvec’I baglayan karayolu ve demiryolu koprusu. Yaklasik 8 kM. 2000 yilinda hizmete girmis.

          Kungs parki; merkeze yakin, yuruyus ve dinlenmek icin.

                                                       Kungs parki

          St. Peter kilisesi; merkezde, 14.yuzyil. Disaridan etkileyici, ici vasat

Kent kutuphanesi; merkeze yakin, 1905 yilinda acilmis. Kitaplarin disinda; DVD’ler, CD’ler, video oyunlari da mevcut.

Pildamms parki; merkeze yakin, 1914 yilinda Baltik fuari olarak acilmis. Daha sonra park olarak kullanilmaya baslanmis.

https://www.google.com.tr/maps/dir/Kungsparken,+Slottsgatan,+Malm%C3%B6,+Sweden/St.+Peter's+Church,+G%C3%B6ran+Olsgatan,+Malm%C3%B6,+Sweden/Malm%C3%B6+stadsbibliotek,+Kung+Oscars+v%C3%A4g,+Malm%C3%B6,+Sweden/Pildammsparken,+Pildammsparken,+Malm%C3%B6,+Sweden/@55.5987824,12.9785265,14z/data=!3m2!4b1!5s0xd42262f32344639:0xf59aa0c1b0aa242c!4m26!4m25!1m5!1m1!1s0x4653a1556044ac63:0xb8c15c3bd3a62e86!2m2!1d12.9887671!2d55.6018163!1m5!1m1!1s0x4653a3fc619f24b9:0x3c9bb5346c41ee2b!2m2!1d13.0033279!2d55.6069245!1m5!1m1!1s0x4653a15435423321:0xd5e40999ac88751f!2m2!1d12.9941293!2d55.6004446!1m5!1m1!1s0x4653a14e723c812d:0x9bd59ae43b710af5!2m2!1d12.9887444!2d55.5900778!3e2?hl=en

NE ZAMAN GIDILIR ?

Mayis basindan Eylul sonuna kadar.

NE YENIR ?

IKEA’da da sunulan Isvec koftesi, pankek cesitleri, ringa baligi, som baligi, domuz eti, salam, sandvic cesitleri, ekmek cesitleri, jambon, yas pasta cesitleri, sosis tabagi, kerevit, istakoz, sari mantar, pudding cesitleri, karides, tarcinli corek, safranli kurabiye ve kek, zencefilli kek, yaban mersini corbasi, kusburnu corbasi, votka, patates cipsi.

SUDAN

Kuzeydogu Afrika’da, durum vahim.

Kuzeyinde Misir, dogusunda Kizildeniz, Eritre ve Etiyopya, guneyinde Guney Sudan ve Orta Afrika, batisinda Cad ve Libya yer alir. Ulkenin bolunmesi sonucu ortaya cikan Guney Sudan’dan dolayi buraya da Kuzey Sudan denebilir, ama denmiyor; sadece Sudan. Yuzolcumu acisindan Afrika kitasinin 3.buyuk ulkesi.

Guney Sudan’dan gelen Beyaz Nil ve Etiyopya’dan gelen Mavi Nil nehirleri Sudan’in baskenti Hartum’da birleserek tek Nil olarak kuzeye dogru akiyor. Once; bir kismi Sudan bir kismi Misir topraklarinda bulunan ve Dunya’nin en buyuk suni golu olan Nubia’ya, sonra’da Misir topraklarinda guneyden kuzeye dogru seyahat ederek Akdeniz’e kadar ulasiyor. Beyazi da mavisi de camur renginde akiyor.

Antik donemde Nubia kralliginin merkezi olan Sudan, M.O. 3.yuzyilda Misir egemenligi altina girmis. 6.yuzyilda misyonerler etkisiyle hiristiyanlastirilmis ama araplarin isgali sonrasi muslumanligi kabul etmis. 1874 yilinda Osmanli kontrolundaki Misir ve 1898 yilinda Ingiliz isgaline ugramis, 1955 yilina kadar Ingilizlerin kontrolundaki Misir’a baglanmis. 1956 yilinda bagimsizligini kazanmis ve o gunden bugune de kalici olmayan hukumetler ve askeri rejimler ile yonetilmis. Guneyde yasayanlar ile dil, din ve etnik farkliliklar nedeniyle cikan ic savas sonucu 2011 yilinda Guney Sudan ayri bir ulke haline donusmus.

Baskenti Hartum (nufus : 5 milyon), resmi dili Arapca ve ulke nufusu 37 milyon civarindadir. Nufusu azalan ulkelerdendir. Eritre, Cad, Suriye ve Guney Sudan’dan goc almistir.

56,000 civarinda HIV / AIDS vakasi gorulmustur. Ortalama insan omru 64 yil civarindadir.

Tek partili yari baskanlik sistemi ile yonetilir. Kisi basina milli gelir US$ 4,600 civarinda olup para birimi Pound’dur. (1 US$ = 18 SP) Issizlik orani % 20, enflasyon % 27 civarindadir. Enflasyonda Dunya 4.sudur.

Altin, petrol ve petrol urunleri, pamuk, susam yagi, hayvan, fistik, arap sakizi ve seker ihrac edip, gida, sanayi urunleri, motorlu tasit, ilac, kimyasal, tekstil ve bugday ithal eder.

NASIL GIDILIR ?

THY ile direct ucus 3 saat civarinda surer.

https://www.google.com.tr/maps/dir/Istanbul/Khartoum,+Sudan/@27.0768919,12.5049299,4z/data=!3m2!4b1!5s0xd42262f32344639:0xf59aa0c1b0aa242c!4m14!4m13!1m5!1m1!1s0x14caa7040068086b:0xe1ccfe98bc01b0d0!2m2!1d28.9783589!2d41.0082376!1m5!1m1!1s0x168e8fde9837cabf:0x191f55de7e67db40!2m2!1d32.5598994!2d15.5006544!3e4?hl=en

Havalimanindan merkeze taksi ile ulasilir.

Havalimanindan donus tam bir kaos. Check-in icin kuyruga girilmiyor, omuzlari daha guclu olan daha cabuk isini hallediyor. 

NEREDE KALINIR ?

Ed Hussein civarinda, mutlaka uluslararasi bir zincir otelinde kalmak tavsiye edilir.

https://www.google.com.tr/maps/dir/Ed+Hussein,+Khartoum,+Sudan/Khartoum,+Sudan/@15.4940262,32.5520174,15z/data=!3m2!4b1!5s0xd42262f32344639:0xf59aa0c1b0aa242c!4m14!4m13!1m5!1m1!1s0x168e9ae5ef88ac3b:0x7f35b34fd2e202d0!2m2!1d32.5627272!2d15.4873298!1m5!1m1!1s0x168e8fde9837cabf:0x191f55de7e67db40!2m2!1d32.5598994!2d15.5006544!3e2?hl=en

NERELERE GIDILIR ?

Otantik carsilar (souk deniyor) disinda pek gezilecek bir yer yok. Bir de kent merkezinin kuzeyinde Al Souq Al Arabi bolgesinde, tam Beyaz Nil ile Mavi Nil’in birlestigi yerde eskiden Kaddafi’ye ait oldugu tevatur edilen bir otel var. Bu otelin roof katinda manzara esliginde bir seyler icilebilir.

Cok az sayida bulunan Ingilizce bilir bir taksi soforune US$ 10 odenerek yarim gunden fazla suren bir sehir turu yapilabilir. 

NE ZAMAN GIDILIR ?

Aralik – Ocak. Diger aylar cok sicak.

NE YENIR ?

Guzel peynir cesitleri var ama alkol yasak. Corba cesitleri ve etli guvec. Etiyopya kahvesi.